Σαν να λέμε μολύβια, γόμες, χάρακες, αυτοκόλλητα... σε βιβλία!

Γράφει η Άρτεμις Μάνου 

Κυρία, κύριε, μαμά, μπαμπά, γιαγιά, δε φαντάζομαι να μην είστε έτοιμοι για τη σεζόν… Τον Σεπτέμβρη ξεχυνόμαστε για σχολικά, τσάντες, γραφική ύλη, βιβλία σχολείου. Αλλά και τα σκέτα βιβλία, εκείνα που δεν ανήκουν στη σχολική ύλη, αλλά μπορούν να προσφέρουν πολλά στα παιδιά. Πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε στα «σχολικά» μας βιβλία που δεν είναι αναγκαία για την εκπαίδευση, αλλά είναι εργαλεία που θα βοηθήσουν τα παιδιά να εξελιχθούν, να προσαρμοστούν, να εξερευνήσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους και να διασκεδάσουν; Σαν να λέμε μολύβια, γόμες, χάρακες, αυτοκόλλητα, αλλά σε βιβλία! Ας ανακαλύψουμε μερικά τέτοια: 

Μολύβι: Για να γράψει μόνο του τα πρώτα του βήματα

Ούτε στο όνειρό σας!: Το δύσκολο (συνήθως) ταξίδι της προσαρμογής, η πρώτη μέρα, ο πρώτος καιρός στο σχολείο (στον παιδικό για κάποιους, για άλλους στο προνήπιο). Το βιβλίο εικονοποιεί έναν πολύ βασικό ανθρώπινο μηχανισμό ή (αν δεν το πιστεύουμε αυτό) έναν ομαλό τρόπο για να προσαρμοστείς στη νέα συνθήκη μακριά από αυτούς που σε αγαπούν και σε προστατεύουν: τους κουβαλάς στο μυαλό σου. Η μικρή νυχτερίδα δεν μπορεί να αποχωριστεί τους γονείς της για να πάει πρώτη φορά σχολείο κι από τις φωνές της αυτοί μικραίνουν τόσο πολύ που μπορεί να τους κουβαλήσει μαζί της για να νιώσει ασφάλεια. Με λεπτό τρόπο (και με έμμεση αναφορά στη λειτουργία της εσωτερικής αναπαράστασης, που παρέχει την αίσθηση σύνδεσης και υποστήριξης, ακόμη και χωρίς την παρουσία του φυσικού προσώπου ή αντικειμένου) η συγγραφέας δίνει το πρώτο σκονάκι στα παιδιά σας. Τώρα θα ξέρουν πως μπορούν απλώς να σας έχουν πάντα στο μυαλό τους. Και σιγά σιγά θα μάθουν. Το λέει και το βιβλίο, μαθαίνουν τόσο πολύ γρήγορα ότι τα καταφέρνουν και μόνα τους (με εσάς στο «τσεπάκι», αν σας χρειαστούν), που όπως είναι η φυσική εξέλιξη κάποια στιγμή δε θα σας έχουν ανάγκη: άνοιξαν τα φτερά τους! Εξάλλου οι γονείς της νυχτεριδούλας, παρόλο που ήταν μικροσκοπικοί, από ένα σημείο και μετά ήταν σαν να ζύγιζαν έναν τόνο ο καθένας...

Γιατί αυτό δεν είναι η γονική αγάπη; Να δίνεις την ώθηση και να βρίσκεσαι πάντα στα μετόπισθεν για όταν (και αν) χρειαστεί. Ακόμα κι αν βρίσκεσαι μόνο σαν αρχές και αγάπη. 

Γόμα: Για να σβήσουμε το άγχος

Το δράμα με το λάμα: Πώς να του εξηγήσεις τι είναι το άγχος; Πώς να κάνεις λόγια τα συναισθήματα; Και πώς να το βοηθήσεις να βρει τρόπους να το αντιμετωπίσει; Ευχάριστο, αστείο και με ομοιοκαταληξία, το βιβλίο απαντά σε αυτές τις ερωτήσεις και οπτικοποιεί με τρυφερό τρόπο ένα δύσκολο συναίσθημα για να μπορέσουμε να το καταλάβουμε, να το διαχειριστούμε και να ζήσουμε μαζί του χωρίς δράματα! 

Highlighter: Για να υπογραμμίσουμε την καλή συμπεριφορά

Μια μικρή τελίτσα: Πώς μια τελίτσα μπορεί να γίνει ολόκληρη μπάλα που θα καλύψει τον κόσμο; Μα αν η τελίτσα είναι η καλοσύνη και μεταφέρεται από χέρι σε χέρι, από καρδιά σε καρδιά! Η πολλαπλασιαστική δύναμη της καλοσύνης που μπορεί να αναγνωρίσει πίσω από τον θυμό τη λύπη και να μαλακώσει τα δύσκολα συναισθήματα, σε ένα αστείο, πολύ όμορφα εικονογραφημένο βιβλίο, που σ’ αφήνει να ανακαλύψεις χωρίς να σου κουνήσει το δάχτυλο. 

Χάρακας: Για να μετρήσουμε πόσο κοντά είμαστε στην επιτυχία

Μη μου μιλάς για τίγρεις: Ένα μικρό αριστούργημα για το λάθος, την προσπάθεια, την επιμονή. Ένα βιβλίο που μας υπενθυμίζει με χιουμοριστικό και διαδραστικό τρόπο πώς κάθε επιμέρους «αποτυχία» είναι το υλικό με το οποίο χτίζει κανείς την επιτυχία. Βάλε κάτι στο μυαλό σου και θα σου το ζωγραφίσω στην επόμενη σελίδα λέει ο συγγραφέας στον αναγνώστη, μόνο μη μου ζητήσεις να σου ζωγραφίσω τίγρεις. Δεν μπορώ να τις ζωγραφίσω. Τι ήταν να το πει; Όλοι ξέρουμε πως το ρητά απαγορευμένο είναι εκείνο που θα θελήσει όσο τίποτα να δοκιμάσει ένα παιδί! Και ο συγγραφέας παίζει με αυτή την κατεργαριά και σε κάθε σελίδα ζωγραφίζει μια «αποτυχημένη» τίγρη προφανώς αφού τίγρη έχει βάλει πάλι στο μυαλό του ο αναγνώστης! Γύρισμα σελίδας και καινούρια τίγρη – και τι τίγρη... Τι θα γίνει στο τέλος; Ο συγγραφέας θα μάθει να ζωγραφίζει τίγρεις. Δε θα μάθει;

Ξεκαρδιστική εικονογράφηση. Ευφυέστατο, αστείο, ενδυναμωτικό, εκμεταλλεύεται άψογα την αδυναμία του παιδιού σας για σκανταλιά! 

Αυτοκόλλητα: Για στιγμές χαράς και διασκέδασης

Μην το αγγίζεις! Μην το κοιτάς!: Δεν είχα γιορτάσει ως παιδί το Χαλογουίν (με γάμα, ναι!), αλλά ο γιος μου το έχει. Και κάθε χρόνο χρειαζόμαστε κάτι για να γιορτάσουμε, το μυστήριο, τον φόβο και την αγωνία. Φέτος θα είναι αυτό το βιβλίο. Πολύ πολύ αστείο και, όπως το προηγούμενο, επενδύει στη σκανταλιά: «Πάνω στο κιβώτιο τυπωμένες με μεγάλα γράμματα υπήρχαν αυτές οι λέξεις: Μην το κοιτάς! Μην το αγγίζεις! Μην το ανοίγεις! Και τι νομίζεις ότι έκαναν οι φίλοι;». Ε, αυτό που νομίζετε… Και το μυστήριο συνεχίζεται αφού τα παιδιά λατρεύουν να κάνουν αυτό που δεν πρέπει! 

Πλαστελίνη: Για μαλακά και γλυκά όνειρα

Βγήκαν τ’ αστέρια ώρα για ύπνο: Υπάρχει πιο ωραίος ύπνος από εκείνον που κάνεις κρατώντας μια μαλακιά κουβέρτα ή ένα ζωάκι; Το αισθητηριακό αυτό βιβλίο τα έχει και τα δύο: ζωάκια και μαλακά λούτρινα στοιχεία που αποτελούν το σώμα τους. Για να κοιμηθείτε στα μαλακά.  

Μην κοιτάτε που βρήκαμε σε όλα τα βιβλία μια «χρησιμότητα»… Η μεγαλύτερη χρησιμότητα των βιβλίων είναι η απόλαυση. (Πόσες γόμες ή ξύστρες σε σχήμα φράουλας ή μπάλας ή διαστημόπλοιου δεν αγοράσαμε απλά και μόνο επειδή ήταν ωραίες;) Σε αντίθεση όμως με εκείνες που δε χρησιμοποιήθηκαν ποτέ, τα ωραία μας βιβλία θα τα ξεκοκαλίσουμε.

Η Άρτεμις Μάνου είναι φιλόλογος και θεατροπαιδαγωγός.