Αυτός, αυτοί και τα μυστήρια χαμόγελα

Γράφει ο Φίλιππος Μανδηλαράς 

Μυστήριος ο τίτλος του άρθρου για μια μυστήρια σειρά χιουμοριστικών βιβλίων από έναν μυστήριο συγγραφέα που λατρεύει το φανταστικό και έναν εξίσου μυστήριο και άκρως σουρεαλιστή εικονογράφο, οι οποίοι καταφέρνουν να δημιουργήσουν έναν μυστήριο κόσμο σχεδόν σαν τον δικό μας, με υλικά παραμυθιού…

Αναφέρομαι στη σειρά τριών βιβλίων του Νικόλα Ρώσση, σε εικονογράφηση Δημήτρη Φουσέκη, η οποία τιτλοφορείται «Μυστήρια χαμόγελα» και περιλαμβάνει τους παρακάτω τόμους: «Το ατρόμητο χαμόγελο», μ’ ένα αγόρι στο εξώφυλλο που είναι ο «αυτός» του τίτλου του άρθρου, «Το χαμόγελο της γάτας», με μια γάτα στο εξώφυλλο (εκτός από τον «αυτόν») η οποία περιλαμβάνεται στα «μυστήρια χαμόγελα» του τίτλου του άρθρου, και «Το χαμόγελο της Λόλας», με ένα κορίτσι και ένα αλλόκοτο ον στο εξώφυλλο (εκτός από τον «αυτόν») οι οποίοι είναι οι «αυτοί» του τίτλου του άρθρου.

Ας ψάξουμε, λοιπόν, τις λύσεις σε όλα αυτά τα μυστήρια σιγά σιγά:

Ο «αυτός», που λέτε, είναι ένα αγόρι όπως κανένα άλλο στον κόσμο και, ταυτόχρονα, όπως όλα τα άλλα. Ένα αγόρι που ονειρεύεται φοβερές περιπέτειες, συναντήσεις με δράκους και πριγκίπισσες και άλλα τέτοια ηρωικά, τα οποία συμβαίνει μάλιστα να πραγματοποιούνται με κάποιον τρόπο (αλλόκοτο συνήθως). Είναι ένας πολύ συμπαθητικός «αυτός» γεμάτος απορίες, που μπορεί να μηχανευτεί ένα σωρό τρόπους για να βρει λύση στα προβλήματά του αλλά και να εκφράσει τους φόβους και τις ανησυχίες του ακόμα και στον αντίπαλό του. Τι έχει να χάσει άλλωστε;

Οι «αυτοί», τώρα, είναι οι φίλοι του ή, για να το πούμε πιο σωστά, αυτοί που από φόβητρα κατέληξαν και καταλήγουν και θα καταλήξουν να γίνουν φίλοι του. Ο σκύλος του, ας πούμε, με τον οποίον συνεννοείται θαυμάσια με ένα και μόνο «γουφ» του, το οποίο είναι συνήθως γεμάτο νοήματα, σκέψεις και ιδέες. Φοβερά συμπληρωματικός με το αγόρι, ο σκύλος τον συνοδεύει παντού και τον κάνει ανίκητο (θα λέγαμε, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο)!

Επόμενος φίλος: το τέρας της ντουλάπας, το οποίο τρέφεται με πουλόβερ, γραβάτες, μαντίλια κι ό,τι περιέχει μια ντουλάπα γενικώς. Είναι σκανδαλωδώς γκουρμέ (με προτίμηση στα μεταξένια πουκάμισα, ας πούμε) και δεν μπορείς να πεις ότι βοηθάει κιόλας σε κάτι το αγόρι, εκτός από το να του καθαρίζει τις ντουλάπες. Παρ’ όλα αυτά, ζει στο δωμάτιο του αγοριού και αποτελεί μια διαρκή υπόμνηση του πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και να κάνουμε και παρεΐτσα μαζί τους, αν μας έρθει καμιά μέρα. Κι αυτό, γιατί το αγόρι το έτρεμε το τέρας της ντουλάπας, αλλά για σκεφτείτε λίγο: τι μπορεί να σου κάνει ένα τέρας της ντουλάπας εκτός από να σε εκφοβίζει; Τίποτα! Γι’ αυτό και αλληλοεξημερώνεστε στο τέλος, και το έχεις και για σύμβουλο σε όλες τις δρακοπεριπέτειές σου, όπως σ’ αυτή με τον…

… επόμενο φίλο του αγοριού, τον χελωνόσαυρο, που έκανε τα πάντα ώστε να πιστέψουν όλοι πως ήταν ένας φοβερός δράκος κι έτσι να τον αφήνουν στην ησυχία του στα υπόγεια του παλατιού, για να απολαμβάνει τα υπέροχα κουλουράκια κανέλας που φτιάχνει ο ζαχαροπλάστης του βασιλιά! Το ατρόμητο αγόρι θα αποκαλύψει τη απάτη του, θα γίνουν φίλοι και θα πάνε οι δυο τους να αντιμετωπίσουν τον, αληθινά φοβερό και τρομερό, τεράστιο δράκο Βρέμα. Μόνο που εκεί θα βρουν τον μπελά τους, γιατί ναι μεν καταφέρνουν να τον διώξουν, αλλά τι θα απογίνει τώρα το βασίλειο δίχως τα έσοδα από τον τουρισμό που προσελκύει ένας δράκος στη χώρα; Ε, μου λέτε;...

Να λοιπόν πώς εισάγεται σ’ ένα απολύτως παραμυθικό περιβάλλον η λογική της πραγματικότητας στην οποία είμαστε όλοι μας βουτηγμένοι και να πως διακωμωδείται η λογική του κέρδους το οποίο αντισταθμίζει το όποιο κόστος από την ύπαρξη ενός δράκου στο βασίλειο.

Και να πώς ο πρώτος τόμος της σειράς μάς αφήνει με ένα γλυκόπικρο γέλιο. Εμάς τους ενήλικους, τουλάχιστον, γιατί τα παιδιά στοιχηματίζω ότι θα διασκεδάσουν πολύ περισσότερο με την ακατανόητη συμπεριφορά του βασιλιά που προτιμάει τις καταστροφές του δράκου από την απουσία του (άρα τιμωρεί το αγόρι που τον έδιωξε από τη χώρα), επειδή η παρουσία του υποτίθεται ότι αποφέρει μεγαλύτερα έσοδα (ευτυχώς που έχουμε τα παιδιά να αφυπνίζουν μερικές φορές τις συνειδήσεις).

Παρόμοιο λογικό παράδοξο επιφυλάσσει και το τέλος του δεύτερου τόμου, καθώς τα παιδιά θα γελάσουν πάρα πολύ με αυτό που εμείς οι ενήλικοι αποδεχόμαστε πλέον: την κατασκευασμένη, ανασκευασμένη και επανακατασκευασμένη είδηση από τους πανταχού παρόντες δημοσιογράφους στο νησί όπου διαδραματίζεται η ιστορία με τα γαϊδούρια που βλέπουν παντού δολοπλοκίες και παρασκηνιακές κινήσεις των γατιών του νησιού.

Όσο για το τρίτο βιβλίο, αυτό αποτελεί κατά έναν τρόπο το επιστέγασμα της κυρίαρχης αναζήτησης του ήρωα ο οποίος, παρότι περνάει τα χίλια μύρια με αληθινούς και ψεύτικους δράκους, αληθινούς ή ψεύτικους ιπτάμενους λαγούς και εντελώς ψεύτικους ιπτάμενους αρουραίους, συνειδητοποιεί ότι αυτό που ψάχνει διαρκώς είναι νέοι φίλοι. Κι αυτή η αυθάδικη πριγκίπισσα Λόλα είναι ό,τι πρέπει γι’ αυτόν (και τους αλλόκοτους φίλους του).

Με λίγα λόγια: μια σειρά με την οποία θα καταδιασκεδάσουν γονείς και παιδιά για διαφορετικούς λόγους ο καθένας (κι είναι καλό να κρατήσουν οι γονείς τους τους λόγους τους για τους ίδιους), με μια εξαίρετη ασπρόμαυρη εικονογράφηση που αγκαλιάζει το κόμικ σε κάποιες στιγμές και παντρεύεται άψογα με το αυθάδικο (σαν την πριγκίπισσα Λόλα) κείμενο. 

Ένα τέλειο ανάγνωσμα για μια ακόμα παραμυθική συνεργία μεγάλων και μικρών τις μακριές καλοκαιριάτικες νύχτες που έρχονται. 

 

Φίλιππος Μανδηλαράς 

Ο Φίλιππος Μανδηλαράς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Ασχολείται με το παιδικό και εφηβικό βιβλίο από το 1997 ως συγγραφέας, μεταφραστής, επιμελητής και αναγνώστης. Έχει γράψει πολλά βιβλία για μικρά και μεγάλα παιδιά, ένα μυθιστόρημα φαντασίας («Νίκη ή αυτό που φαίνεται κι αυτό που είναι»), μία συλλογή διηγημάτων για νέους («Τα μπανανόψαρα») και τέσσερα μυθιστορήματα για εφήβους. Τα τρία από αυτά («Κάπου ν’ ανήκεις», «Ύαινες», «Ζωή σαν ασανσέρ») αποτελούν την «Τριλογία του δρόμου» (2010-2012), ενώ το τέταρτο («Υπέροχος κόσμος», 2016) αποτελεί μια πολυφωνική λογοτεχνική καταγραφή του σήμερα των εφήβων. Για το «Ζωή σαν ασανσέρ» έχει βραβευτεί με το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου και για το «Υπέροχος κόσμος» με το βραβείο του περιοδικού «Ο Αναγνώστης».