Ένα γλυκό και άγριο παιχνίδι. Με αφορμή την επανέκδοση του αγαπημένου «Κάπου ν’ ανήκεις»
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης
«Σε άκουγα τόση ώρα που μιλούσες και είχα ξεχαστεί. Ποτέ μου δεν είχα φανταστεί ότι θα με συνέπαιρνε η περιγραφή ενός ποδοσφαιρικού αγώνα κι όλες αυτές οι αγριάδες που συνήθως πάνε μαζί.
“Λες αυτό να είναι ο έρωτας;” σκέφτηκα. “Να ακούς τον άλλον να λέει τα άσχετα και να σου μοιάζουν υπέροχα;”
Γέλασα με τη σκέψη. Ήμουν ερωτευμένη και το απολάμβανα. Επιτέλους!»
σ. 45, «Κάπου ν’ ανήκεις»
Το 2022 ο 19χρονος Άλκης Καμπανός χάνει τη ζωή του μετά από επίθεση την οποία δέχτηκε ο ίδιος και η παρέα του από οπαδούς αντίπαλης ομάδας στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Δυο χρόνια νωρίτερα, στην ίδια πόλη, ένας 28χρονος, ο Τόσκο Μποζατζίσκι, πεθαίνει μετά από επίθεση αντίπαλων οπαδών. Τον Αύγουστο του 2023, ο 29χρονος Μιχάλης Κατσούρης μαχαιρώθηκε θανάσιμα κατά τη διάρκεια μιας πρωτοφανούς οπαδικής σύγκρουσης στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Τι είναι αυτό που οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να παθιάζονται με το ποδόσφαιρο και να αφιερώνουν τόσο πολύ χρόνο σε αυτό; Είναι όντως «μαγικό» να βρίσκεσαι σε μια κερκίδα που πάλλεται ρυθμικά από μια μεθυσμένη (κυρίως ανδρική) χορωδία, η οποία φωνάζει συνθήματα αγάπης και μίσους; Η σκέψη γύρω από τα παραπάνω είναι απαραίτητη για να κατανοήσουμε τις ρίζες του ζητήματος, να καταλάβουμε πώς στο καλό γίνεται να πεθαίνουν άνθρωποι για το ποδόσφαιρο.
Το βιβλίο «Κάπου ν’ ανήκεις» του Φίλιππου Μανδηλαρά ακουμπάει ακριβώς αυτό το ζήτημα, το ζήτημα της αγάπης για την ομάδα αλλά και της οπαδικής βίας. Ο Γιάννης, ο οποίος μεγαλώνει στην Τούμπα της Θεσσαλονίκης, είναι ΠΑΟΚ «μέχρι το κόκαλο», ο νονός του τον παίρνει μαζί του στο γήπεδο από μωρό. Μεγαλώνοντας, όλα γύρω του μοιάζουν άσπρα και μαύρα, όχι από μανιχαϊστική άποψη, αλλά γιατί ό,τι βλέπει και σκέφτεται φιλτράρεται από την οπαδική του ταυτότητα. Όταν ο πατέρας του του ανακοινώνει πως θα μετακομίσουν στον Πειραιά, εκείνος χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Μα πώς είναι δυνατόν να πάει σε ένα σχολείο με συμμαθητές αποκλειστικά οπαδούς του Ολυμπιακού;
Ο Γιάννης μού θύμισε τον Κωνσταντίνο του γυμνασίου, αυτόν που ζούσε και ανέπνεε για μια ποδοσφαιρική ομάδα, τον πρώτο μου μεγάλο έρωτα (καψούρα στην αργκό του γηπέδου). Πραγματικά, πόσο πολύ μπορεί να μοιάζουν οι ιστορίες των εφήβων!
Το βιβλίο το ευχαριστήθηκα και για έναν ακόμα λόγο. Ο Γιάννης εξιστορεί το παρελθόν του στην Ανθή με την οποία έχουν πρόσφατα γνωριστεί και φλερτάρουν. Ε, τολμώ να πω, πως ο Φίλιππος Μανδηλαράς κατάφερε να με κάνει να νιώσω το καρδιοχτύπι των δυο εφήβων. Ήταν συγκινητικό!
Εντυπωσιάστηκα, τέλος, από τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας γράφει την ιστορία. Τα λόγια του Γιάννη, τα οποία ξεσπούν σαν να βρήκαν επιτέλους τον κατάλληλο άνθρωπο να τα ακούσουν, συμπληρώνουν οι σκέψεις της Ανθής η οποία τον ακούει με θαυμασμό αλλά και θλίψη. Μια θλίψη τραγική, η οποία, το εγγυώμαι, θα ταρακουνήσει και τον αναγνώστη του βιβλίου.
Ένα βιβλίο για τον έρωτα, την οικογένεια, τον και την έφηβο/η, για το ποδόσφαιρο και τον χουλιγκανισμό, την ανάγκη της κοινότητας, της παρέας, ένα βιβλίο για τη μοναχικότητα και τον φόβο να μην ανήκεις κάπου, για την ανασφάλεια που νιώθουν τα παιδιά στο πολύ έντονο και ζωηρό σχολικό περιβάλλον. Ένα βιβλίο γεμάτο!
