ΔΙΗΓΗΜΑ (διδάσκων Δημήτρης Μίγγας)
Το διήγημα ως λογοτεχνικό είδος έχει δώσει αξιόλογα και υψηλής ποιότητας δείγματα στην ιστορία των γραμμάτων μας. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως έχει δημιουργηθεί σπουδαία παράδοση, την οποία τροφοδοτούν μέχρι τις μέρες μας τα έργα σημαντικών διηγηματογράφων.
Η μικρή φόρμα εκτός των άλλων προϋποθέτει συντομία και κατά συνέπεια απαιτεί από τον συγγραφέα λιτότητα και πυκνότητα στο περιεχόμενο, σωστή επιλογή του θέματος, αρμονικό ταίριασμα αφήγησης, διαλόγου και περιγραφής και δραστική χρήση της γλώσσας.
Από αυτή τη σκοπιά η ενασχόληση του επίδοξου συγγραφέα με το συγκεκριμένο είδος αποτελεί χρήσιμη, ωφέλιμη και ενδεχομένως αναντικατάστατη εμπειρία· σκαλοπάτι απαραίτητο και για τους μελλοντικούς μυθιστοριογράφους.
Ο λογοτέχνης πρέπει να έχει την ικανότητα να μετατρέπει σε λέξεις, προτάσεις, παραγράφους και ολοκληρωμένα κείμενα σκέψεις, ιδέες, αισθήματα και την όποια ευαισθησία διαθέτει με τέτοιον τρόπο, ώστε να παρασύρει τον αναγνώστη του όσο πιο κοντά γίνεται στην πνευματική και συναισθηματική κατάσταση που βρισκόταν ο ίδιος όταν έγραφε. Όπλο του είναι η γλώσσα και σχολειό του η μαθητεία σε κείμενα άξιων δασκάλων.
Στόχος ενός εργαστηρίου δημιουργικής γραφής είναι να βοηθήσει τους συμμετέχοντες σε αυτό να διαβάζουν με τον αιρετικό (από επαγγελματική συνήθεια, μάλλον διαστροφή) τρόπο ενός συγγραφέα (μελετώντας και αξιοποιώντας από ένα κείμενο τα χρήσιμα στοιχεία και διδασκόμενος από τις λιγότερο εύστοχες προσπάθειες) και κυρίως να αξιοποιούν την συγκεκριμένη αναγνωστική πείρα στα δικά τους κείμενα. Για να γίνει αυτό, πρέπει να προβληματιστούν γράφοντας, ώστε να έχουν δημιουργήσει ερωτήματα και απορίες, που ζητούν λύσεις.
Στα δέκα τρίωρα μαθήματα του εργαστηρίου η ανάγνωση των εργασιών θα δίνει αφορμές και θα τροφοδοτεί την όποια συζήτηση. Τα κείμενα αυτά θα είναι αρχικά προσανατολισμένα σε συγκεκριμένα επιμέρους θέματα της διαδικασίας της γραφής με στόχο και κατάληξη τη συγγραφή ενός ολοκληρωμένου διηγήματος. Μέσα από τις ασκήσεις (στην πράξη και υποστηρικτικά) θα δοθούν οι ευκαιρίες και η δυνατότητα, ώστε να προσεγγιστούν και να αξιοποιηθούν όροι λογοτεχνικοί, όπως: Αφηγηματική φωνή, Οπτική γωνία, Δομή, Ανάπτυξη χαρακτήρων, Αφήγηση, Διάλογοι, Περιγραφές, Χρήση γλώσσας, Οικονομία, Ύφος , Θέμα, Υπόθεση, Πλοκή.
Για να γράψει κάποιος ένα λογοτεχνικό κείμενο, πρέπει εκτός των άλλων να διαθέτει πείσμα, υπομονή, μεράκι, αίσθηση της γλώσσας και αυτό που εννοούμε (αν και δεν ορίζουμε επακριβώς) με τη λέξη «ταλέντο». Οφείλει ωστόσο (κυρίως) να πειραματιστεί γράφοντας και να διαβάζει συστηματικά. Το εργαστήριο δημιουργικής γραφής μπορεί να βοηθήσει όποια και όποιον λαχταρά να ασχοληθεί με τη γραφή στο να εξασκηθεί πώς θα βρίσκει απαντήσεις στα ερωτήματα και με ποιον τρόπο θα κατορθώσει να αξιοποιήσει την πείρα των προηγούμενων συγγραφέων, των δασκάλων μας.
Δημήτρης Μίγγας
Ο Δημήτρης Μίγγας γεννήθηκε το 1951. Από το 1995 ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.
Το 1995 εκδόθηκε η ποιητική του συλλογή με τίτλο Αγκαλιάζεις τον άνθρωπο αν αγγίξεις τη θάλασσα από τις εκδόσεις του Εντευκτηρίου και το 1999 η συλλογή διηγημάτων με τίτλο Των κεκοιμημένων από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ. Για το βιβλίο αυτό τιμήθηκε το 2000 με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου του περιοδικού Διαβάζω. Το 2001 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ το μυθιστόρημά του Σπάνια χιονίζει στα νησιά και τον Νοέμβριο του 2003 από τις εκδόσεις METAIXMIO η συλλογή διηγημάτων του με τίτλο Της Σαλονίκης μοναχά… Τον Οκτώβρη του 2005 εκδόθηκε από τις εκδόσεις METAIXMIO το μυθιστόρημά του με τίτλο Στα ψέματα παίζαμε! Το Νοέμβριο του 2007 εκδόθηκε από τις εκδόσεις METAIXMIO το μυθιστόρημά του Τηλέμαχου Οδύσσεια. Το τελευταίο του μυθιστόρημα με τίτλο Πλωτά νησιά κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2012 από τις εκδόσεις METAIXMIO.
Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα γαλλικά. Το μυθιστόρημά του Σπάνια χιονίζει στα νησιά μεταφράστηκε στα ιταλικά και κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2004 από τις εκδόσεις Grocetti Editore με τίτλο Sulle isole non nevica mai. Το μυθιστόρημά του Στα ψέματα παίζαμε! κυκλοφόρησε το 2006 στα σέρβικα από τις εκδόσεις Geopoetika με τίτλο Samo smo se igrali! Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο εκδόθηκε το 2009 και το μυθιστόρημά του Τηλέμαχου Οδύσσεια με τίτλο ?????????? ???????.
Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά: Εντευκτήριο, Πόρφυρας, Ακτή, Εξώπολις, Ποίηση, Νέα Εστία, Διαβάζω, Πλανόδιον, Αναλόγιο, Το δέντρο, Φράση, Πίερος, Οδός Πανός, καθώς και στα ξενόγλωσσα Atelier du roman, Mondo Greco, Hellenic Quarterly. Επίσης διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στις εφημερίδες: Ελευθεροτυπία, Καθημερινή, Μακεδονία, Το Βήμα, Η Αυγή, Αγγελιοφόρος.
