Η πώληση βιβλίων μέσω Διαδικτύου σημείωσε μεγάλη αύξηση το 2006

Όλοι οι παράγοντες του εκδοτικού χώρου έχουν τα μάτια τους στραμμένα στο Διαδίκτυο. Μετά τα ταξίδια και τα ρούχα, τα βιβλία βρίσκονται μεταξύ των προϊόντων με το μεγαλύτερο ποσοστό παραγγελιών μέσω Διαδικτύου. Για το 2006 η αύξηση των πωλήσεων βιβλίων on line ήταν της τάξης του 30% με 40%, ενώ η αγορά του βιβλίου υπολογίζεται ότι σημείωσε ύφεση (-1%). Πολλές κατηγορίες βιβλίων αρχίζουν να πωλούνται πλέον κατά βάση μέσω Διαδικτύου, όπως οι τουριστικοί οδηγοί ή τα νομικά εγχειρίδια. Μια αλλαγή μάλιστα που φαίνεται μάλλον ανέκκλητη.

Για εκδοτικούς οίκους όπως οι La Decouverte, Les PUF ή Dunod, οι πωλήσεις μέσω Διαδικτύου αντιπροσωπεύουν έως και το 8% του κύκλου εργασιών τους. Ακόμα και για εκδοτικούς όπως οι Minuit, Au Diable Vauvert ή Le Dilettante, η Amazon.fr είναι ο καλύτερός τους πελάτης, με ένα αντίτιμο, ωστόσο, αρκετά χαμηλό.

Οι αλλαγές αυτές είναι εντυπωσιακές. Παρ’ όλα αυτά, επί του συνόλου του κύκλου εργασιών του εκδοτικού τομέα –περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ– οι πωλήσεις μέσω Διαδικτύου εξακολουθούν να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Αντιπροσωπεύουν μόλις το 4,5% για το 2006 (σε αντίθεση με το 3,7% το 2005), δηλαδή 130 εκατομμύρια ευρώ. Οι ψυχολογικές αντιστάσεις όμως υποχωρούν. Η καλή υγεία του ηλεκτρονικού εμπορίου οφείλεται στο γεγονός ότι οι πελάτες νιώθουν εμπιστοσύνη όσον αφορά την ασφάλεια των οικονομικών συναλλαγών τους στον παγκόσμιο ιστό.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορατές εξελίξεις στο προφίλ των αγοραστών. Μέχρι πρόσφατα ήταν κυρίως νέοι, λάτρεις της τεχνολογίας, άντρες και κάτοικοι μεγάλων πόλεων. Σιγά σιγά όμως η πελατεία του e-commerce αρχίζει να διαδίδεται όλο και περισσότερο στο γαλλικό πληθυσμό. Μετρήσεις που έγιναν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έδειξαν μια αύξηση στον αριθμό αγορών από γυναίκες. Το 2006 ένας στους δύο χρήστες του Διαδικτύου αγοράζει on line.

Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήχθη το Νοέμβριο από την εταιρεία GFK, σε ένα δείγμα 2.000 ατόμων που είχαν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, το Ίντερνετ έρχεται στην τρίτη θέση ως τρόπος αγοράς βιβλίων, μετά τα μεγάλα πολυκαταστήματα με είδη διατροφής και τις αλυσίδες καταστημάτων με προϊόντα πολιτισμού. Το σίγουρο πάντως είναι ότι έρχεται πριν από τα βιβλιοπωλεία. Οι δύο λόγοι που προβάλλονται είναι η τιμή και η παράδοση κατ’ οίκον.

Στη Fnac, τα βιβλία αντιπροσωπεύουν το 1/4 του συνολικού ποσού των αγορών on line, σε σύγκριση με το 19% των καταστημάτων. «Όσον αφορά τον τομέα των βιβλίων στη Fnac, η πώληση on line αντιπροσωπεύει το 7,5% του κύκλου εργασιών», δηλώνει ο Φρανκ Λεπρού, γενικός διευθυντής της Fnac.com.

Το Διαδίκτυο έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο διεξαγωγής των αγορών, όμως δε σταματά εκεί. Το 1/3 των πελατών ενημερώνονται στο Διαδίκτυο πριν προβούν σε αγορά. Όλοι οι διαδικτυακοί τόποι αναπτύσσουν ένα χώρο αφιερωμένο στις κριτικές, τις αφιερώσεις και τα σχόλια των ίδιων των χρηστών του Διαδικτύου. Συγγραφείς ή εκδότες ζητούν από τους υπευθύνους των διαδικτυακών τόπων να αξιολογούν καλύτερα τα έργα τους, προτείνουν σελίδες υποδοχής ή είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε chat (συνομιλίες στο Διαδίκτυο μεταξύ των χρηστών).

Το Διαδίκτυο «μετατρέπεται στο κατεξοχήν μέσο μαζικής ενημέρωσης όσον αφορά τα βιβλία, αφού συνεισφέρει στην αύξηση της προβολής τους», εκτιμά ο Ζουάν Πιρλό ντε Κορμπιόν, Διευθύνων Σύμβουλος της Chapitre. Τα έργα που διατηρούνται ως στοκ παραμένουν το ισχυρό σημείο των πωλήσεών τους. Αυτά συνιστούν το 1/4 των εξαγωγών (σε σχέση με το 10% της Fnac), με καλύτερο πελάτη τους τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μεταφορές πόρων

Όσον αφορά τις πωλήσεις μέσω Διαδικτύου, τα βιβλία γνώρισαν μεγάλες διακυμάνσεις στη διάρκεια του 2006. Οι πωλήσεις αυτές σημείωσαν μεγάλη ύφεση στη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Έτσι, παρατηρούνται πραγματικές μεταφορές χρόνου και χρηματοοικονομικών πόρων. Η έναρξη των δραστηριοτήτων της Wii ή της PS3 δημιουργεί ανάλογες κινήσεις διακύμανσης. Η δεύτερη τάση που παρατηρείται είναι μια αυξημένη συγκέντρωση των πωλήσεων προς το τέλος του χρόνου. Το ηλεκτρονικό κατάστημα της Fnac είχε 7 εκατομμύρια επισκέπτες το Δεκέμβριο, με κορυφαίο σημείο τους 900.000 επισκέπτες που μετρήθηκαν στις 15 Δεκεμβρίου.

Η ιεραρχία ανάμεσα στους πωλητές βιβλίων μέσω Διαδικτύου έχει πλέον διαγραφεί αρκετά καθαρά. Η Amazon βρίσκεται σαφώς στην κορυφή. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Fnac.com. Ακολουθούν, με αρκετά μεγάλη διαφορά, οι Alapage και η Chapitre. Και πιο κάτω διάφοροι μικρότεροι διαδικτυακοί τόποι όπως οι Abebooks, Price-Minister, PIXmania, c.Discount, Galaxidion, Livre-rare-book...

Για ορισμένους διανομείς, ο κύκλος εργασιών της Amazon αντιστοιχεί στο διπλάσιο του κύκλου εργασιών της Fnac, που με τη σειρά του είναι διπλάσιος από τον κύκλο εργασιών της Alapage κτλ. Για άλλους, η Amazon κατέχει το 45%, η Fnac το 35% και η Alapage το 10% της αγοράς.

Η αλλαγή αυτή είναι πρόκληση για τους ανεξάρτητους βιβλιοπώλες. Ορισμένοι, όπως π.χ. ο Decitre στη Λυόν ή ο Mollat στο Μπορντό, βιάστηκαν να δημιουργήσουν τους δικούς τους διαδικτυακούς τόπους. Στη διάρκεια μιας συνάντησης, στις 13 και 14 Ιανουαρίου, το Συνδικάτο Γαλλικών Βιβλιοπωλείων (SLF) αποφάσισε να θέσει σε λειτουργία το Σεπτέμβριο μια ιστοσελίδα πώλησης μέσω Διαδικτύου.