"Είναι δουλειά κάθε παιδιού να ενδιαφέρεται τόσο ώστε να συνεχίσει να πηγαίνει στο σχολείο; Ή είναι δουλειά του σχολείου να κάνει τα παιδιά να ενδιαφερθούν;"

Το Γυμνάσιο Ανάπτυξης Ταλέντων είναι ένα από τα πέντε «πρωτοποριακά γυμνάσια» της Βαλτιμόρης που προσπαθεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα αυτό. Λειτουργεί με βάση μια σύμβαση συνεργασίας με το Κέντρο Κοινωνικής Οργάνωσης Σχολείων του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς. Είναι ένα ασυνήθιστο σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που προσπαθεί να βρει λύσεις για να κρατήσει στο σχολείο 400 περίπου μαθητές, οι οποίοι προέρχονται από τις λιγότερο προνομιούχες γειτονιές της πόλης και αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, καταφεύγοντας συχνά στην εύκολη λύση που είναι η εγκατάλειψη του σχολείου. Τηρείται λίστα αναμονής και κάθε φορά που όλες οι προσπάθειες πέφτουν στο κενό και ένα παιδί εγκαταλείπει το σχολείο, συνήθως η θέση αναπληρώνεται αμέσως από κάποιον άλλο μαθητή. Στόχος του διευθυντή του σχολείου είναι να ανεβάσει το συνολικό ποσοστό παρουσίας των μαθητών στο 94%. Αρχικά το στοίχημα φαινόταν εύκολο, στην πορεία όμως αποδείχθηκε ακριβώς το αντίθετο.

Η μεγαλύτερη ανησυχία εκφράζεται για τα παιδιά της πρώτης λυκείου, τα οποία φοιτούν στο σχολείο μόνο κατά το 86% του συνολικού χρόνου. Είναι σαν να κάνει το καθένα από αυτά τα παιδιά τρεις απουσίες κάθε μήνα. Δεν πρόκειται απλώς για έναν αριθμό. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι μαθητές της πρώτης λυκείου κινδυνεύουν περισσότερο από τους άλλους να σταματήσουν για πάντα το σχολείο. Γι’ αυτό και το σχολείο προσπαθεί να τους κρατήσει στην τάξη και να αναδείξει τα ταλέντα τους. Μεγάλο πρόβλημα, επίσης, αποτελεί η εφηβική εγκυμοσύνη. Βέβαια, ο αριθμός των εφήβων μητέρων στη Βαλτιμόρη, όπως και σε πολλά άλλα μέρη, μειώνεται σταθερά και οι ειδικοί αποδίδουν την πτώση στις οργανωμένες προσπάθειες που γίνονται στα σχολεία με επίκεντρο τόσο την ενημέρωση γύρω από το σεξ και την αποχή, όσο και την εύκολη πρόσβαση σε προφυλακτικά, στο σχολείο και αλλού.

Προκειμένου να κρατήσουν τους μαθητές στην τάξη, όταν τα άλλα κίνητρα δεν έχουν αποτέλεσμα, οι καθηγητές μοιράζουν γλυκά, δώρα, έως και χρήματα σε όσους παρακολουθούν χωρίς απουσίες. Όπως υποστηρίζουν οι καθηγητές, τα πιο πολλά παιδιά δε θέλουν να εγκαταλείψουν το σχολείο. Μόλις όμως, λόγω διαφόρων προβλημάτων, αρχίσουν να χάνουν κάποιες μέρες, μένουν πίσω στην ύλη. Και όσο πιο πολύ μένουν πίσω, τόσο περισσότερο αποτυγχάνουν στα τεστ. Οι αποτυχίες συσσωρεύονται, το ηθικό πέφτει και η λύση είναι να έρχονται όλο και πιο σπάνια. Φτάνουν ως τη μέση του διδακτικού έτους και μετά ξυπνούν μια μέρα νιώθοντας ότι δεν έχουν καμία ελπίδα. Εξάλλου, οι καθηγητές έχουν καταλήξει να μην έχουν πια μεγάλες απαιτήσεις συμμετοχής από τους γονείς. Μόνο το 30% των γονέων έρχονται στις συγκεντρώσεις (και μάλιστα γονείς παιδιών που δε χρειάζονται ιδιαίτερη βοήθεια). Οι καθηγητές ξέρουν ότι είναι πολύ δύσκολο για τους γονείς να πείσουν τα παιδιά τους να συνεχίσουν το σχολείο. Οι περισσότεροι έχουν πολύ δύσκολα ωράρια στη δουλειά τους και γι’ αυτό δεν μπορούν να στηρίζουν τα παιδιά τους με τον τρόπο που θα ήθελαν. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, μόνο τέσσερις στους δέκα μαθητές της Βαλτιμόρης τελειώνουν το σχολείο με κανονικό απολυτήριο, και μολονότι η υπεύθυνη υπηρεσία αμφισβητεί αυτόν τον αριθμό, τα ποσοστά αποφοίτησης στις μεγάλες πόλεις πουθενά στις ΗΠΑ δεν είναι πάνω από 50%.

Αυτό που εκπλήσσει ακόμα περισσότερο, ωστόσο, είναι ποιοι μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο. Μια εθνική έρευνα έδειξε ότι περισσότεροι από έξι στους δέκα μαθητές που είχαν εγκαταλείψει το σχολείο έπαιρναν «Γ» ή και μεγαλύτερο βαθμό όταν σταμάτησαν –και περίπου τα δύο τρίτα είπαν ότι θα ήταν διατεθειμένοι να προσπαθήσουν ακόμα περισσότερο αν είχαν μεγαλύτερες προσδοκίες.

Ο σύνδεσμος του σχολείου με το πανεπιστήμιο Χόπκινς επιτρέπει να καταρτίσει σχέδια με βάση τα οποία κάποια από τα παιδιά, σε ειδικές περιπτώσεις, θα μπορούν να λείπουν από το σχολείο αλλά να μη μένουν πίσω στα μαθήματά τους. Ωστόσο, εκτός λίγων εξαιρέσεων, το σχολείο είναι υποχρεωμένο να κινείται με βάση τον προϋπολογισμό που του δίνει ο δήμος κι αυτό σημαίνει ότι δεν έχει πολλούς κοινωνικούς λειτουργούς, ούτε τους οικονομικούς πόρους που απαιτούνται για να μπορεί να βοηθά κάθε παιδί ξεχωριστά.