Το σχολείο συναντά το εργαστήριο

Μαθητές στην πόλη του Bremerhaven[1] δουλεύουν εδώ και τρία χρόνια μαζί με τους ερευνητές στο πλαίσιο ενός προγράμματος με την ονομασία Highsea και μαθαίνουν περισσότερα από αυτά που χρειάζονται στο σχολείο. Δυο μαθητές, ο Ντάνιελ και ο Κρίστιαν, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό αναφέρουν τα συμπεράσματα ενός πειράματος που έγινε για να μελετηθεί ο βαθμός ρύπανσης του νερού στο λιμάνι του Bremerhaven.

Οι δυο μαθητές είναι από το τέταρτο έτος του προγράμματος Highsea που λειτουργεί στην πόλη του Bremerhaven. Το βραβευμένο αυτό πρόγραμμα αποβλέπει στο να κινήσει την περιέργεια των μαθητών για τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία. Το Highsea διαφέρει από τα κοινά σχολικά εργαστήρια που λειτουργούν στη Γερμανία ως προς το ότι η επαφή των μαθητών με την επιστήμη δεν γίνεται επιφανειακά. Αλλά μέσω αυτού του προγράμματος που διαρκεί τρία χρόνια και για δύο μέρες την εβδομάδα προσεγγίζουν οι μαθητές την έννοια της επιστημονικής εργασίας. Μαζί με τους εκπαιδευτικούς και τους επιστήμονες του ινστιτούτου ΑWΙ (Alfred-Wegener Institut)[2] εκπονούν προγράμματα και δουλεύουν πάνω σ’ αυτά.

Στο Highsea ακολουθούν την ίδια ύλη με τους συμμαθητές τους της Μέσης Εκπαίδευσης, αλλά όχι το πιεστικό πρόγραμμα των ανώτερων τάξεων του σχολείου. Στο Highsea δίνεται έμφαση στην κατανόηση των επιστημονικών πεδίων της βιολογίας και της φυσιολογίας, ενώ άλλα γνωστικά αντικείμενα που δεν καλύπτονται από το Highsea αναπληρώνονται αργότερα στο σχολείο, πράγμα που σημαίνει ότι το σχολείο αναγκάζεται να προσαρμοστεί στις ανάγκες των μαθητών αυτών.

Την ώθηση για την υλοποίηση του προγράμματος Highsea από το ΑWΙ και τις αρχές της Βρέμης έδωσε η ανάγκη για κάτι καινούριο, μια αλλαγή προς το καλύτερο στο σχολικό σύστημα. Το πρόγραμμα Highsea χρηματοδοτείται από το ινστιτούτο ΑWΙ και το γραφείο εκπαίδευσης ενώ για τις έκτακτες δραστηριότητες (π.χ. εκπαιδευτικά ταξίδια) αναζητούνται χορηγοί.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, η διδασκαλία βασίζεται στις αρχές της επιστημονικής σκέψης: υπόθεση, σκέψεις πάνω σ’ αυτήν, πείραμα, έλεγχος της υπόθεσης. Το κέρδος από τον νέο αυτό τρόπο διδασκαλίας για τους μαθητές είναι η συνειδητοποίηση ότι πολλές από τις αρχικές σκέψεις που όλοι κάνουμε μπορεί να αποδειχτούν λανθασμένες. Αλλά για να λειτουργήσει μια μαθησιακή διαδικασία που αλλάζει τον τρόπο σκέψης δεν επαρκούν λίγες μέρες πειραμάτων στο εργαστήριο.

Κάθε σχολικό έτος εισάζονται μόνο 22 νέοι μαθητές είτε από το Gymnasium[3] είτε από το Realschule[4]. Τα κριτήρια επιλογής είναι η βαθμολογία της 10ης τάξης και κυρίως η απόδοση σε ένα τεστ λογικής, ενώ ακολουθεί και συνέντευξη. Οι μαθητές πάντως νιώθουν ότι ξεφεύγουν από τους σχολικούς ρυθμούς. O Ντάνιελ και ο Κρίστιαν μετά από 6 μήνες στο ΑWΙ θέλουν να σπουδάσουν βιολογία, ενώ άλλοι πάλι μαθητές χάνουν το ζήλο που είχαν να γίνουν ερευνητές όταν βλέπουν πόσο πολύ δουλεύουν και πόσο λίγα κερδίζουν οι επιστήμονες. Ανάλογα με το πρόγραμμα που ακολουθούν οι μαθητές γνωρίζουν διαφορετικά αντικείμενα εργασίας και νέους επιστήμονες. Οι μαθητές εργάζονται σε μικρές ομάδες και αναζητούν απαντήσεις σε ερωτήσεις που βάζει ο επιστήμονας που τους καθοδηγεί και παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Αν έχουν πολλή δουλειά οι μαθητές έχουν κλειδί και μπορούν να έχουν 24ωρη πρόσβαση στο κτίριο του ινστιτούτου ΑWΙ.