Μικρή Σχόλη Δημητρούκα
Εργαστήρι: Στιχουργική
Διδάσκουσα Αγαθή Δημητρούκα
Διδάσκεται η στιχουργική; Προσωπικά, έχοντας μαθητεύσει κοντά στον Γκάτσο και στον Χατζιδάκι, μπορώ να πω ότι διδάσκεται, όπως και κάθε τέχνη, υπό όρους: προαπαιτεί αρχικά το χάρισμα κι έπειτα τη θέληση, την εργατικότητα και την πειθαρχία του μαθητή, ώστε το χάρισμά του, ακόμα κι αν ισοδυναμεί με την ελάχιστη σπίθα, να καλλιεργηθεί και να αναδειχθεί επαρκώς.
Και η επάρκεια του διδάσκοντος; Διεκδικείται. Σύμμαχοι στη διεκδίκηση αυτή η σπουδαία μαθητεία, η σχετική πείρα και η πολύχρονη διδασκαλία σε παιδιά και εφήβους, αλλά και σε ειδικές ομάδες ενηλίκων.
Πιο συγκεκριμένα: Θέλοντας να δείξω στα παιδιά ότι η στιχουργική, δηλαδή η σύνθεση στίχων για τραγούδι, είτε οι στίχοι γράφονται πριν από τη μελωδία είτε μετά, δεν εξαντλείται στην έμπνευση του στιχουργού, αλλά απαιτεί από αυτόν σεβασμό κανόνων και περιορισμών, σκαρφίστηκα μια μέθοδο που έχει αποδειχτεί αποτελεσματική μα και ευχάριστη σαν παιχνίδι.
Αυτή τη μέθοδο θ’ ακολουθήσουμε κι εδώ και θα χρειαστούμε, πέρα από τη διάθεση, τετράδια, μολύβια, δύο πίνακες και κιμωλίες.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι, σε τούτο τον πρώτο κύκλο μαθημάτων, θα προσπαθήσουμε να γράψουμε στίχους προς μελοποίηση και τα αποτελέσματα –είτε είναι ομαδικά είτε ατομικά– θα τα συζητήσουμε με προσκεκλημένους συνθέτες και τραγουδιστές.
Αγαθή Δημητρούκα
Η Αγαθή Δημητρούκα, (Πεντάλοφος Μεσολογγίου 1958), ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως στιχουργός, ως συγγραφέας και ως μεταφράστρια. Παράλληλα, είναι reader των εκδόσεων Πατάκη για ισπανικά κείμενα, ενώ για δύο χρόνια συνεργάστηκε με τη Βιβλιοθήκη, το λογοτεχνικό ένθετο της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, παρουσιάζοντας τη λογοτεχνία των ισπανόφωνων χωρών.
Είναι κληρονόμος του γνωστού Έλληνα ποιητή Νίκου Γκάτσου και επιμελείται εκδοτικά το έργο του.
Ως στιχουργός, έχει συνεργαστεί με τους Έλληνες συνθέτες Μάνο Χατζιδάκι, πρωτίστως, –Χωρίον ο Πόθος, Μπαλάντες της οδού Αθηνάς, Μύθοι μιας γυναίκας, Αντικατοπτρισμοί, Παίδες επί Κολωνώ, ΙΝΤΕΡΝΟΤ ή Μύθοι του καιρού μας, Διφωνίες– Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο,Θάνο Μικρούτσικο, Νίκο Κυπουργό, Ηλία Λιούγκο, Νότη Μαυρουδή, Κωστή Κριτσωτάκη, Γιώργο-Εμμανουήλ Λαζαρίδη, το συγκρότημα Χάνομαι γιατί Ρεμβάζω, κ. ά., καθώς και με τον Τούρκο συνθέτη Ζυλφί Λιβανελί και τον Αμερικανό Τσαρλς Λόυντ. Στίχους της έχουν ερμηνεύσει η Νάνα Μούσχουρη, η Μαρία Φαραντούρη, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Μπάμπης Στόκας, η Νένα Βενετσάνου, ο Βασίλης Γισδάκης, η Αλίκη Καγιαλόγλου, η Έλλη Πασπαλά, κ.ά. Παράλληλα, έχει αποδώσει στα ελληνικά στίχους πολλών ξένων τραγουδιών, μεταξύ αυτών τα δεκατρία παραδοσιακά ισπανικά που είχε εναρμονίσει ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, αλλά και σεφαραδίτικα, ενώ στίχοι της, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, έχουν μεταφερθεί στα πορτογαλικά από τους Μαντρεντέους.
Έχει δημοσιεύσει ποιήματα στην Ποίηση, τα οποία μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν στα ιταλικά (LE GEMME, 2007).
Συνεργαζόμενη αποκλειστικά με τον εκδοτικό οίκο ΠΑΤΑΚΗ έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία για παιδιά –με το πέμπτο υπό έκδοση– καθώς και τη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία της Πουλάμε τη ζωή χρεώνουμε τον θάνατο (2010).
Για τον ίδιο εκδοτικό οίκο μετέφρασε και διασκεύασε για παιδιά τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες (2005), –διασκευή που μεταφράστηκε στα κορεατικά (YEARIMDANG, 2009) – και ολοκλήρωσε την κλασική μετάφραση του Δον Κιχώτη, που ο Κ. Καρθαίος είχε αφήσει ημιτελή. Μετέφρασε, επίσης, τη Λοκαντιέρα του Γκολντόνι, τα Ερωτικά ποιήματα του Νερούδα, αλλά και φιλοσοφικά δοκίμια του Σαβατέρ, μυθιστορήματα του Φαλκόνες και παραμύθια του Άντερσεν, του Μορπούργκο κ.ά.
Σημαντικές συνεργασίες της τα τελευταία χρόνια:
2005. Βερολίνο-Τελαβίβ, σκηνοθεσία: Μάνια Παπαδημητρίου. Θέατρο Τέχνης [Στίχοι και κείμενα]
2006-7. Άλλο τρένο η αγάπη, σκηνοθεσία: Τατιάνα Λύγαρη. Τρένο στο Ρουφ [Στίχοι και κείμενα]
2007. Φερνάντο δε Ρόχας, Σελεστίνα, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών [Μετάφραση, δραματουργική επεξεργασία, στίχοι]
2008. Ο έρωτας τελειώνει τραγικά, μουσική: Γιώργος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης. Συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, Φεστιβάλ Επιδαύρου [Σύλληψη, στίχοι και κείμενα]
2008. Κάρλο Γκολντόνι, Η Λοκαντιέρα, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης. ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου [Μετάφραση και δραματουργική επεξεργασία]
2008-2009. Από της ζωής τα μέρη χάθηκαν οι ποιητές, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης. Θέατρο Τέχνης και ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου [Προσαρμογή κειμένων και στίχοι]
2009. Ευριπίδου Σπαράγματα, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης. Φεστιβάλ Επιδαύρου και ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου. [Δραματουργική επεξεργασία και στίχοι]
2009. Μιγκέλ ντε Θερβάντες, Δον Κιχώτης, σκηνοθεσία: Γιάννης Καραχισαρίδης. Φεστιβάλ Αθηνών και ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. [Στίχοι]
2009. Μαγειρικοί μονόλογοι, σκηνοθεσία: Γιώργος Γιανναράκος, Cabaret Voltaire [Κείμενο και στίχοι]
2010. Συναυλία Μαρίας Φαραντούρη και Τσάρλς Λόυντ, Φεστιβάλ Αθηνών [Στίχοι]
2011. Νίκος Γκάτσος: 100 χρόνια από τη γέννησή του,συναυλίες Μ.Φαραντούρη-Α.Ιωαννίδη-Β.Γισδάκη, ΟΜΜΑ, Ηρώδειο, ΟΜΜΘ [Καλλιτεχνική επιμέλεια]
2011. Ο γνωστός μας άγνωστος κύριος Γκάτσος, σκηνοθεσία: Μάνια Παπαδημητρίου, Φεστιβάλ Επιδαύρου (Μικρό Θέατρο). [Παράσταση βασισμένη στο βιβλίο της Α.Δ.: Πουλάμε τη ζωή χρεώνουμε τον θάνατο]
2011. Ένας χαμένος ελέφαντας, Διεθνές συνέδριο για τον Νίκο Γκάτσο, Μουσείο Μπενάκη [Συνδιοργάνωση, συζήτηση, μετάφραση]
2012. Σχόλη. Σεμινάριο δημιουργικής γραφής των Εκδόσεων Πατάκη [στιχουργική]
