ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ (διδάσκων Στρατής Χαβιαράς)

Το Εργαστήρι μυθιστορήματος είναι ανοιχτό σε νέους λογοτέχνες που συνδυάζουν τη δημιουργική φαντασία με τις εκφραστικές ικανότητες, αλλά προβληματίζονται ως προς τη σύνθεση ενός ολοκληρωμένου μυθιστορήματος. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν αναγνώσεις επιλεγμένων κειμένων και γραπτές ασκήσεις δομής, πλοκής, αφηγηματικής φωνής, περιγραφής και ανάπτυξης χαρακτήρων, γλώσσας και τόνου ή ύφους. Αποσπάσματα έργων των μελών του εργαστηρίου, στο στάδιο της επεξεργασίας, θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης. Οι νέοι συγγραφείς που θα επιλεγούν είναι απαραίτητο να έχουν τουλάχιστον δύο κεφάλαια μυθιστορήματός τους για συζήτηση και κριτική αξιολόγηση στη διάρκεια των δέκα εβδομάδων. Σύντομο δείγμα γραφής απαραίτητο με την αίτηση.
Κάποιος είπε ότι υπάρχουν τρεις κανόνες για να γράψεις μυθιστόρημα. Δυστυχώς, κανείς δεν ξέρει ποιοι είναι. Κάποιος άλλος ήταν πιο ενθαρρυντικός, δηλώνοντας ότι η συγγραφή του μυθιστορήματος είναι πανεύκολη. Αρχίζεις με το να καρφώσεις το βλέμμα σου στην άσπρη σελίδα και περιμένεις ώσπου ν’ αρχίσουν να σχηματίζονται στο μέτωπό σου θρόμβοι αίματος.

Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει συνταγή (εξαίρεση μερικές κατηγορίες, συνήθως χωρίς αξιώσεις τέχνης). Ξεχωρίζω μια παρατήρηση που έκανε σχετικά ο Raymond Chandler. «Όταν ένα μυθιστόρημα πετυχαίνει κάποιον έντονο βαθμό αισθητικής αρτιότητας, γίνεται λογοτεχνία. Η ιδιαιτερότητα αυτή μπορεί να είναι στην ιδέα, στα επιμέρους των συνθηκών του ανθρώπινου προβληματισμού, στο ύφος, στη χρήση της γλώσσας, στον τόνο ή ύφος, στους χαρακτήρες, ή σε κάποιο άλλο κύριο συστατικό. Ή μπορεί να είναι στον αποτελεσματικό έλεγχο της κίνησης της ιστορίας προς τα εμπρός».
Το αντίθετο της φόρμουλας (το γνήσιο, το πρωτότυπο, ή έστω και το έντεχνα ξαναειπωμένο μ’ έναν δυναμικό, προσωπικό τρόπο) είναι το μυθιστόρημα που μας ενδιαφέρει.

Στρατής Χαβιαράς

Ο Στρατής Χαβιαράς γεννήθηκε στη Νέα Κίο της Αργολίδας κι έχει εκδώσει έξι συλλογές ποιημάτων, τρία μυθιστορήματα που μεταφράστηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, και την Αγγλική μετάφραση του Καβαφικού Κανόνα. Από το 1968 ως το 2008 εργάστηκε στο Χάρβαρντ όπου διηύθυνε δυο βιβλιοθήκες, δίδαξε συγγραφή μυθιστορήματος, ίδρυσε και επιμελήθηκε τις εκδόσεις των λογοτεχνικών περιοδικών Αρίον’ς Ντόλφιν και Χάρβαρντ Ριβιού. Το 2002 ξεκίνησε ως συντονιστής και δάσκαλος τα εργαστήρια τέχνης του λόγου (δημιουργική γραφή και επιμέλεια κειμένων) στο ΕΚΕΜΕΛ, και τα επόμενα πέντε χρόνια στο ΕΚΕΒΙ. Αναγνωρίζει το ταλέντο απ’ όπου κατάγεται, όπου και να πηγαίνει, και πιστεύει στη δουλειά και στο αποτέλεσμα. Καμιά φορά η όποια οξυδέρκεια ή ευαισθησία μοιάζει με ταλέντο. Καμιά φορά δεν είναι.

Για να δείτε μαθητές του Στρατή Χαβιαρά που τύπωσαν βιβλίο, διακρίθηκαν σε διαγωνισμούς ή δημοσίευσαν σε λογοτεχνικά περιοδικά, πατήστε εδώ.