Ο Στέφανος Πατάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο Γυμνάσιο Καλλιθέας, σπούδασε Φιλολογία στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Αθήνας, απ’ όπου αποφοίτησε το 1962. Εργάστηκε ως καθηγητής φιλόλογος στην ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση τόσο σε ιδιωτικά σχολεία, όπως το Λεόντειο Λύκειο, το Κολέγιο Αθηνών και άλλα, όσο και σε φροντιστήρια, υπήρξε μάλιστα και ιδιοκτήτης και διευθυντής φροντιστηρίου. Παράλληλα με την ενασχόλησή του με την εκπαίδευση ασχολήθηκε και με τη συγγραφή βιβλίων που αφορούν τα φιλολογικά μαθήματα. Τα σπουδαιότερα από τα βιβλία που έχει γράψει είναι τα εξής:

1. Μετάφραση των Βίων του Κορνηλίου Νέπωτα
2. Μετάφραση του De Bello Gallico του Γ.Ι. Καίσαρα
3. Λεξικό Κορνηλίου Νέπωτα
4. Λεξικό Γ.Ι. Καίσαρα
5. Σε συνεργασία με τον Νικόλαο Τζιράκη Λεξικό ρημάτων Αρχαίας Ελληνικής, ομαλών και ανωμάλων.
6. Έχει συνεργαστεί με τους Αριστοτέλη Κάντα και Σπύρο Κάντα στη συγγραφή του βιβλίου Ασκήσεις και συμπληρωματικοί κανόνες Νεοελληνικής Γραμματικής.
7. Έχει γράψει το βιβλίο Θουκυδίδη Επιτάφιος – Μετάφραση - Σχόλια.
8. Έχει γράψει το βιβλίο Σοφοκλή Αντιγόνη για τη Β΄ Λυκείου, το οποίο επανεκδόθηκε σε συνεργασία με τον Κ. Ν. Πετρόπουλο και πρόσφατα σε συνεργασία με τον Μ. Σαρρή.
9. Τέλος, έχει συνεργαστεί με πολλούς φιλολόγους στη συγγραφή βιβλίων στη σειρά μεταφράσεων αρχαίων ελληνικών κειμένων, στη σειρά «Ερμηνευτικές αναλύσεις κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» και ακόμα στη σειρά «Αναλύσεις αρχαίων ελληνικών κειμένων για το Γυμνάσιο».
10.Εργάστηκε στη συγγραφή και έκδοση πολλών λεξικών, τόσο ελληνόγλωσσων όσο και ξενόγλωσσων.
11.Εδώ και χρόνια είναι επικεφαλής ενός μεγάλου εγχειρήματος των Εκδόσεων Πατάκη. Πρόκειται για το Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας, ένα έργο που συντάσσεται ήδη επί 20 χρόνια. Τη στιγμή αυτή το συγκεντρωμένο υλικό είναι υπερτετραπλάσιο σε όγκο σε σχέση με το μεγαλύτερο κυκλοφορούν λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Συνεργάζονται πάνω από 100 συντάκτες και επιμελητές, είτε φιλόλογοι ή γλωσσολόγοι είτε οποιασδήποτε άλλης ειδικότητας (μαθηματικοί, φυσικοί, χημικοί, ιατροί, βιολόγοι, αρχαιολόγοι, μουσικοί, καλλιτέχνες κτλ.). Το έργο αυτό φιλοδοξεί να συμπεριλάβει ό,τι ανήκει στη νεοελληνική γλώσσα σε οποιαδήποτε φάση της και σε οποιαδήποτε μορφή της (λόγια, δημοτική, λαϊκή κτλ.), ακόμη προσπαθεί να εντάξει στον κορμό του λέξεις και φράσεις από τα ελληνικά ιδιώματα και διαλέκτους. Η ερμηνεία των λέξεων στηρίζεται σε πλούτο παραδειγμάτων τόσο από τη λογοτεχνία, τον δοκιμιακό και επιστημονικό λόγο όσο και από τη γλώσσα της καθημερινής τρέχουσας ζωής και επικαιρότητας. Παράλληλα σε κάθε λήμμα δίνεται μια αναλυτική ετυμολογία και ιστορία της λέξης. Το έργο θα κυκλοφορήσει αρχικά σε ηλεκτρονική μορφή με το σύστημα της συνδρομής. Ο Στέφανος Πατάκης, εκτός από τον γενικό σχεδιασμό του έργου, τη γενική παρακολούθηση και τον συντονισμό του, ασχολείται προσωπικά ο ίδιος και με τη συγγραφή και επιμέλεια δύσκολων λημμάτων.

Το 1974 ίδρυσε μαζί με τη σύζυγό του, Μελπομένη Πατάκη, τον εκδοτικό οίκο «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ», τον οποίο διευθύνει μέχρι σήμερα (είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Σ. ΠΑΤΑΚΗΣ Α.Ε.Ε.Δ.Ε.). Υπό την ιδιότητα του εκδότη χρημάτισε γενικός γραμματέας του Συλλόγου Εκδοτών και Βιβλιοπωλών Αθήνας (ΣΕΒΑ), αντιπρόσωπος του ΣΕΒΑ στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών και Βιβλιοχαρτοπωλών Ελλάδας (ΠΟΕΒ) και έλαβε μέρος σε σεμινάρια για θέματα του βιβλίου. Επίσης, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Εκδοτών Βιβλίου Ελλάδος (ΕΝΕΒΕ) και εν συνεχεία ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Ελληνικού βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οποίας υπήρξε την πρώτη διετία της ίδρυσής της. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το θέμα της ενιαίας τιμής του βιβλίου, των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς και με θέματα στρατηγικής οργάνωσης των εκδοτικών οίκων.